Istnieje milion specjalistycznych książek o relacji matka-dziecko i jej wpływie na dziecko, podczas gdy wydaje się, że rola ojców została odkryta dopiero niedawno. W ostatnich dziesięciu latach udział ojców w wychowaniu dzieci staje się coraz bardziej widoczny, a równolegle do tego pojawiają się badania nad wpływem ojców i relacji ojciec-dziecko.
Okazuje się, że relacja ojciec – dziecko jest co najmniej tak samo ważna jak relacja matka – dziecko, a dobry ojciec może też zrekompensować szkody w relacji matka – dziecko. Ilość i jakość „ojcostwa” wpływa zarówno na zdrowie psychiczne, jak i fizyczne dzieci, od niemowlęctwa do dorastania.
Grupa psychologii rodzinnej American Academy of Pediatrics opublikowała niedawno badanie podsumowujące, w którym wymieniono charakterystykę roli ojca, skutki relacji ojciec-dziecko w różnych stadiach wiekowych, jej zalety i trudności. o jeden. Pokazujemy główne punkty.
Ojcowie są coraz bardziej obecni
Według badań, udział ojców w wychowaniu dzieci wzrósł w ciągu ostatniej dekady. Przyczyniły się do tego również przyczyny społeczne: płatny lub bezpłatny urlop ojcowski trwający dłużej lub krócej istnieje w kilku krajach, ojcowie mogą również korzystać z niektórych świadczeń wspierających rodzinę, podczas gdy więcej kobiet prowadzi karierę zawodową i, w stosownych przypadkach, dobrze płatną pracę.
Ojcowie oczywiście napotykają wiele trudności godząc pracę i wychowywanie dzieci: podczas gdy wiele miejsc pracy oferuje pewne zniżki dla matek z małymi dziećmi, ojcowie z małymi dziećmi nie zawsze mają takie korzyści; w większości szpitali matka może spać na oddziale obok chorego dziecka, ale nie zawsze jest to możliwe dla ojca ze względów logistycznych itp.
Dodatkowo powoduje to trudności, jeśli ojciec i matka kontynuują swoje życie osobno w pewnym momencie życia dziecka. Według badań przeprowadzonych w USA ojcowie starają się być obecni w życiu swoich dzieci nawet w takich przypadkach: co szósty ojciec żyje oddzielnie od swoich dzieci, ale tylko co setny w ogóle nie jest zaangażowany w życie dziecka.
Według badaczy, w ostatnich latach, wraz ze zmianą roli byłego ojca, zaczyna się wyłaniać „nowy typ ojcostwa”, w którym nacisk przesuwa się z pracy na równowagę między pracą a domem /rodzina. W świetle liczb to wszystko wygląda tak, jak o ile w 1965 roku ojcowie spędzali średnio cztery godziny tygodniowo na pracach domowych i wokół domu oraz średnio 2,5 godziny z dziećmi, o tyle w 2011 podejmują już 10 godzin pracy dom i 7 godzin tygodniowo opieki nad dziećmi. on.
Ojcowie są lepszymi towarzyszami zabaw nawet w dzieciństwie
Ojcostwo zaczyna się od ciąży: obecnie wielu przyszłych ojców towarzyszy swoim ciężarnym żonom na egzaminach i kursach przygotowujących do porodu, a większość ojców jest również obecna przy porodzie. Nauki medyczne traktują rzadki, ale istniejący zespół Couvade jako oddzielną jednostkę, gdy mąż kobiety w ciąży wykazuje objawy podobne do ciąży (bezsenność, niepokój, przyrost masy ciała).
Z badań wynika, że ojcowie, którzy „pomijają” ciążę i niemowlęctwo, są bardziej skłonni do pozostania z zewnątrz w późniejszym okresie: ojcowie, którzy uczestniczyli jako partnerzy w ciąży i byli obecni przy urodzeniu, byli nadal znacznie bardziej zaangażowani w sprawy dziecka pięć lat później, jak ich rówieśnicy z zewnątrz. Obecność ojca jest korzystna zarówno dla matki, jak i dla dziecka: żony troskliwych ojców, którzy byli obecni w czasie ciąży, były półtora raza bardziej skłonne do regularnych badań, a przedwczesne porody były w ich przypadku rzadsze, a śmiertelność noworodków był niższy. Matki, które palą, są o 36 procent bardziej skłonne rzucić palenie, jeśli przyszły ojciec jest u ich boku.
W niektórych instytucjach kontakt cielesny ojciec-dziecko jest dozwolony dwie godziny po urodzeniu (po węgiersku nazywa się to wczesnym kontaktem z włosami), dotyczy to głównie dzieci po cięciu cesarskim. Z doświadczenia wynika, że dzieci, które przytulały się do ojca, później mniej płakały i były spokojniejsze niż dzieci, które szły prosto do łóżeczka. Nie bez znaczenia jest również rola ojców w promowaniu karmienia piersią: dzieci ojców popierających karmienie piersią są karmione częściej i dłużej, natomiast dzieci ojców, którzy sprzeciwiają się karmieniu piersią i konkurują o pierś matki, otrzymują mniej mleka.
Relacja między dziećmi a ich ojcami jest nadal pod wieloma względami podobna do relacji matka-dziecko, ale są też różnice. Zarówno ojciec, jak i matka są w równym stopniu zdolni do wykonywania praktycznych i psychologicznych zadań związanych z dzieckiem (pielęgnowanie, kąpiel, pocieszanie, przytulanie, uspokajanie, usypianie itp.), a rytm snu ojców śpiących z dzieckiem jest skoordynowany z dziecko jest tak samo jak matki.
Jednocześnie, nawet w tym wieku, ojcowie częściej przyjmują rolę towarzyszy zabaw. Zabawa z tatą jest zwykle bardziej stymulująca, aktywizująca i budząca. Te interakcje o wysokiej intensywności zachęcają dziecko do usamodzielniania się, zwracania się do świata zewnętrznego i budzenia ciekawości dziecka, podczas gdy interakcje z matką o mniejszej intensywności zapewniają bezpieczeństwo i spokój.
Efekt ojca w przypadku małych dzieci: więcej nowych słów, mniej problemów psychologicznych
Obecność i udział ojca we wczesnym dzieciństwie ma wiele pozytywnych skutków, które często różnią się od skutków matki. Jednym z nich jest rozwój językowy: komunikacja trzyletnich dzieci z ojcami dobrze przewidywała ich późniejszy rozwój językowy (osób, które dużo komunikowały się z ojcem rozwijały się lepiej), podczas gdy komunikacja z matką nie miała takiego efektu. Zdaniem naukowców wynika to być może z faktu, że matki mają tendencję do dostosowywania swojej mowy do dziecka, to znaczy bezpośrednio używają słów, o których wiedzą, że dziecko już rozumie. Ojcowie robią to mniej, więc możesz nauczyć się od nich więcej nowych słów.
Wpływ ojca nie kończy się na słownictwie. Dzieci, których ojcowie spędzali z nimi więcej czasu w przedszkolu (w tym opieka nad dziećmi, zabawa i komunikacja), rzadziej cierpiały na problemy psychologiczne w wieku dziewięciu lat. Zabawy z ojcami zmniejszyły ryzyko zarówno eksternalizacji, jak i internalizacji zaburzeń zachowania oraz zwiększyły umiejętności społeczne dziecka. Odwrotna zależność między udziałem ojca a zaburzeniem zachowania dziecka została poparta kilkoma niezależnymi badaniami.
Mniej depresji i zaburzeń zachowania w okresie dojrzewania
Zaangażowanie ojca w wychowanie dzieci zmniejsza ryzyko ryzykownych zachowań w okresie dojrzewania (bardziej dla chłopców, ale także dla dziewcząt) i zmniejsza ryzyko depresji młodzieńczej (dla nastolatków obojga płci). Zaangażowanie ojcowskie wiąże się z lepszymi funkcjami intelektualnymi, mniejszą liczbą zaburzeń zachowania i zaburzeń psychicznych, a w przypadku młodzieży należącej do niższej klasy społecznej przestępczość nieletnich jest również mniej powszechna.
W przypadku dorastających dziewcząt obecność ojca ma nawet wpływ hormonalny: te dziewczynki, których ojciec jest zaangażowany w ich wychowanie, rzadziej wykazują oznaki wczesnego dojrzewania, zaczynają uprawiać seks później i mają niższy szansa na nastoletnią ciążę. Według eksperymentów na zwierzętach feromony ojcowskie spowalniają dojrzewanie u nastolatek.
Powyższe efekty występują również w przypadku rozwiedzionych rodziców i ojców, którzy mieszkają osobno, jeśli ojciec spędza wystarczająco dużo czasu z nastolatkiem: na przykład nastoletnie dzieci ojców mieszkających osobno, ale często rzadziej palą papierosy niż ci, którzy mieszkają osobno iw życiu dziecka są dziećmi nieuczestniczących ojców.
A co z nietypowymi składami?
Większość badań przeprowadzono z heteroseksualnymi rodzicami, z klasycznymi lub podobnymi modelami rodziny (ojciec, matka, dziecko lub rozwiedziony ojciec plus przybrany ojciec, matka, dziecko lub przybrany ojciec, przybrana matka, dziecko itp.). Oczywiście nie trzeba być biologicznym ojcem dziecka, aby osiągnąć powyższe dobre efekty, ojciec zastępczy, który przyjmuje rolę ojca, może zapewnić dokładnie to samo.
Jeśli chodzi o pary homoseksualne, jest z nimi sporo doświadczenia. Pewne jest to, że zgodnie z dużą liczbą badań pary jednopłciowe (dwóch ojców lub dwie matki) generalnie lepiej dzielą zadania związane z wychowywaniem dzieci niż pary heteroseksualne. Innymi słowy, w przypadku par homoseksualnych rzadziej zdarza się, że jeden członek pary jest odpowiedzialny za wychowywanie dzieci, a drugi nie, znacznie częściej obie strony biorą w tym udział.
Jak się miewa tata?
Dobre samopoczucie ojca również wpływa na stan dziecka i oczywiście na odwrót, samo istnienie dziecka wpływa na stan ojca. Wcześniej zaniedbywanym problemem, któremu obecnie poświęca się więcej uwagi, jest depresja poporodowa u ojców: według różnych badań cierpi na nią 2-25 procent ojców, ale jeśli matka ma depresję poporodową, szansa ojca wzrasta do 50 procent. Nowi ojcowie wykazują objawy depresji 1,38 razy częściej niż ich bezdzietni rówieśnicy.
Depresja poporodowa ze strony ojca zwykle pojawia się później (u matek w pierwszych 3 miesiącach, u ojców w pierwszym roku) i jej objawy również różnią się od objawów matek. Mężczyźni rzadziej wykazują wrażliwość, rzadziej proszą o pomoc i są bardziej skłonni do leczenia objawów depresji metodami domowymi, takimi jak alkohol, palenie, narkotyki, a także krytycznymi, agresywnymi zachowaniami (w języku węgierskim częściej walczą).
Depresja ojcowska częściej prowadzi do przemocy domowej, zmniejsza ryzyko karmienia piersią i zwiększa ryzyko rozpadu małżeństwa.
Według badań ojcowie z depresją czterokrotnie częściej biją swoje dzieci i znacznie rzadziej im czytają. Niemowlęta ojców z depresją płaczą coraz częściej, a depresja ojcowska doświadczana w okresie niemowlęcym dotyka także wieku późniejszego. Dzieci, których ojcowie byli w depresji, gdy byli niemowlętami, częściej miały problemy behawioralne w wieku pięciu lat – nawet jeśli ich matkom było wszystko w porządku. Z tego powodu ważne byłoby, aby jak najwięcej osób – zarówno laików, jak i profesjonalistów – było poinformowanych o problemie depresji ojcowskiej, ponieważ depresja jest chorobą uleczalną, jeśli zostanie rozpoznana i skierowana do specjalisty.
Na szczęście narodziny dziecka mogą nie tylko wywołać depresję, ale mogą też mieć pozytywny wpływ na zdrowie ojca. Narodziny dziecka często motywują nowych ojców do dbania o siebie: od tej pory wielu mniej pije lub jeździ ostrożniej. Według badań, wielu mężczyzn zmienia w tym czasie swoje nawyki żywieniowe i zaczyna regularnie ćwiczyć, co oznacza, że na dłuższą metę posiadanie dzieci sprawia, że jesteś zdrowszy poprzez motywowanie zdrowego stylu życia.
